معرفی انواع سیستم‌های گرمایشی

با فرا رسیدن فصل سرما، خانواده ها به فکر جمع کردن وسایل سرمایشی و راه اندازی وسایل گرمایشی هستند . گرم کردن و گرم نگه داشتن منزل به اولویت اول خانواده ها تبدیل شده و دنبال بهترین سیستم‌های گرمایشی منزل در فصل زمستان هستند. قبل از پرداختن به این موضوع اصلا ببینیم سیستم گرمایشی چیست؟ به فرآیند بالا بردن دما در یک محیط اعم از ساختمان مسکونی، کارخانه ها و … که توسط وسایل مختلفی انجام می شود، سیستم گرمایشی می گویند. سیستم‌های گرمایشی به روش های متفاوتی این فرآیند را انجام می‌دهند. مانند سیستم گرمایش از طریق بخاری، سیستم گرما از کف، سیستم حرارت مرکزی. تنوع بالای سیستم های گرمایشی باعث شده است که انتخاب از میان انبوه این تجهیزات دشوار باشد. بدون شک تا زمانی که شما شناخت کافی از این سیستم ها و تجهیزات نداشته باشید نمی توانید بهترین انتخاب را برای منزلتان داشته باشید. از طرفی صرفا انتخاب بهترین سیستم گرمایشی به این معنا نیست که شما درست عمل کرده اید. عوامل بسیاری از جمله ویژگی های مکانی که سیستم گرمایشی در آنجا استفاده می شود، هزینه انرژی و … در این انتخاب موثر هستند. ما امروز در ایراناکالا قصد داریم شما را با روش های گرم کردن منزل و انواع سیستم های گرمایشی آشنا کنیم .

همان طور که گفتیم، عوامل بسیاری از جمله هزینه سیستم گرمایش، هزینه انرژی، مساحت فضا و زمان گرم نگه داشتن آن و نوع سوخت مورد استفاده در انتخاب سیستم گرمایشی مناسب، موثر هستند. بی توجهی به هر یک از این عوامل باعث خواهد شد تا علاوه بر صرف هزینه ی مازاد، گرمایش مطلوبی فراهم نگردد. مهمترین مساله در انتخاب نوع سیستم گرمایشی مساحت فضایی است که می خواهیم اقدام به گرم کردن آن نمائیم. سیستم گرمایشی با ظرفیت بالا علاوه بر هزینه اولیه اضافی، باعث ناکارآمدی دستگاه و همچنین بروز مشکلات جدی خواهد شد. از طرفی سیستم گرمایشی با ظرفیت پایین در محیط های بزرگ باعث می شود که دستگاه با حداکثر توان کار کند که علاوه بر افزایش مصرف انرژی ، عملا تاثیری در گرم کردن محیط نخواهد داشت و عمر سیستم را به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. در این موارد بهتر است از دو دستگاه استفاده شود.

سیستم های گرمایشی بر اساس نوع سوختی که استفاده می کنند, به دو دسته تقسیم می شوند. دستگاه هایی که از گاز طبیعی به عنوان سوخت استفاده می کنند و دستگاه هایی که سوخت مورد نیازشان از انرژی برق تامین می شود. با توجه به پایین بودن هزینه گاز نسبت به برق در کشور ما، معمولا استفاده از سیستم های گازسوز به صرفه خواهد بود.

در ادامه به معرفی انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی و مزایا و معایب هر یک می‌پردازیم.

 بخاری

بخاری یکی از محبوب‌ترین وسایل گرمایشی است. با وجود جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان و انواع وسیله گرمایشی لوکس، بخاری همچنان انتخاب اول افراد زیادی بوده و بهترین سیستم گرمایشی منزل در فصل زمستان برای آنها محسوب می‌شود و چندین سال است مردم جهت گرمایش محیط منزل خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. از مزایای بخاری نصب سریع و آسان، هزینه مناسب تر نسبت به سایر سیستم‌های گرمایشی، کم هزینه بودن نصب، تعمیر و نگهداری آن، تولید گرمای زیاد ،آلودگی کمتر و … می‌باشد که باعث شده است از بهترین سیستم‌های گرمایشی منزل در فصل زمستان به شمار آیند. همچنین از معایب این نوع سیستم گرمایشی باید به جاگیر بودن آن‌ها، یکنواخت نبودن گرما در همه نقاط ساختمان، خطر گاز گرفتگی در صورت بی توجهی (در بخاری های گازی)  و … اشاره کرد. بخاری ها با توجه به نوع سوختی که استفاده می کنند، انواع گوناگونی دارند. بخاری برقی، بخاری نفتی و بخاری گازی. بخاری های گازی به سبب هزینه‌های کمتر و در دسترس بودن گاز در اکثر مناطق شهری و روستایی استفاده فراوانی دارد.

در گذشته بیشتر از بخاری های نفتی استفاده می شد که دردسر های بیشتری نسبت به نوع برقی و گازی دارد و عدم رعایت نکات ایمنی می تواند منجر به حوادث غیر قابل جبران و حتی مرگ! شود.

بخاری های برقی به دلیل سادگی ، اندازه کوچک ، قابلیت جابجایی راحت ، عدم نیاز به دودکش و مصرف برق به جای دیگر سوخت ها جهت ایجاد گرما (استفاده از انرژی پاک) بر انواع دیگر برتری دارد. البته نباید فراموش کرد که بازده کمتری نسبت به بخاری گازی دارد و علاوه بر آن مصرف برق زیادی هم دارند. بخاری های تابشی برقی نوع دیگری از بخاری های برقی هستند که بازده بالایی داشته ، نصب آنها ساده و سریع بوده و هزینه نگهداری پایینی دارند.

بخاری های گازی کم هزینه ترین نوع تجهیزات گرمایشی می باشند و بر اساس نوع استفاده به انواع دیواری و زمینی و یا بدون دودکش و دودکش دار و همچنین از نظر شکل ظاهری به دو نوع شومینه ای و معمولی تقسیم می شوند. نصب سریع و آسان، هزینه مناسب تر نسبت به سایر سیستم‌های گرمایشی، تنوع در طرح و شکل، و … از مزایای بخاری های گازی می باشد. خشک کردن هوای محیط، اشغال فضای محیط، خطر نشت گازهای سمی به محیط، دوده گرفتن دیوار و پرده ها از معایب آن به شمار می رود.

 شومینه

شومینه دارای ظاهری زیبا و لوکس می باشد، اما بر خلاف ظاهر زیبا معایب بی شماری دارد به طوریکه استفاده از آن به هیچ عنوان توصیه نمی شود. از جمله اینکه انرژی را به شدت هدر می دهد و خانه را نیز نمی تواند به خوبی گرم کند طوری که نیاز به دستگاه دوم جهت گرم کردن محیط احساس می شود. ایمنی پایینی دارد و گاز مونوکسید کربن را در هوا پخش می کند. استفاده از شومینه برای گرمایش خانه به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بیشتر جنبه دکوراتیو دارد.

موتورخانه

موتورخانه از سیستم های تاسیساتی و گرمایش مرکزی به شمار می رود و معمولا در آپارتمان هایی که بیشتر از 12 واحد دارند، به کار می رود. در نتیجه نیازی نیست که برای هر واحد به صورت جداگانه پکیج نصب شود. نحوه گرم کردن در این روش به این صورت است که ابتدا آب در موتورخانه طی چندین مرحله گرم می شود، آب گرم شده به لوله های انتقال داده می شود تا به وسیله آنها آب به تجهیزات گرمایشی از قبیل شوفاژ، فن کویل داده شود و محیط گرم شود.

پکیج

پکیج یک سیستم گرمایشی مانند آبگرمکن است که هم وظیفه آبگرمکن و هم موتور خانه را انجام می‌دهد. به عبارتی پکیج علاوه بر گرمایش محیط وظیفه گرم کردن آب مصرفی آن محیط را هم به عهده دارد و باعث حذف موتور خانه‌ها و همچنین آبگرمکن در منازل شده است. پکیج به تنهایی نمی‌تواند گرمایش را مانند بخاری انجام دهد و باید به کمک سایر سیستم‌ها از جمله رادیاتورها، شوفاژها، فن کویل‌ها ، رادیاتور قرنیزی و به طور کلی سیستم گرمایشی‌هایی که با آب گرم محیط را گرم می‌کنند این کار را انجام دهد. پکیج هم همانند سایر سیستم های گرمایشی برای گرم کردن آب باید از یک منبع سوختی استفاده کند، که این سوخت در پکیج های جدید گاز و برق است. این یکی از مهمترین مزیت های پکیج است که نسبت به کاربردی که دارد کم مصرف بوده و محیط کمتری هم اشغال می‌ کند.

رادیاتورهای برقی

منبع تامین انرژی رادیاتورهای برقی همان طور که از نام آن ها بر می آید، جریان برق است. اساس کار شوفاژهای برقی را می توان مانند اساس کار رادیاتورهای معمولی دانست، با این تفاوت که در شوفاژهای برقی برخلاف شوفاژهای عادی، از آب به عنوان محلول سیال استفاده نمی شود، بلکه در سیستم این شوفاژها، روغن را به عنوان سیال در نظر می گیرند. نحوه کار رادیاتورهای برقی به این صورت است که بعد از روشن شدن دستگاه و گرم شدن المنت موجود در دستگاه، روغن درون پره ها  گرم شده و در نتیجه رادیاتور نیز گرم می شود.

گرمایش از کف

یکی از جدید ترین سیستم‌های گرمایشی است. برای استفاده از این سیستم گرمایشی کف ساختمان را کنده و یا قبل از ساخت کف آن، به وسیله لوله های مناسب کف ساختمان را لوله کشی می کنند . آب گرم شده توسط موتورخانه یا پکیج به این لوله ها هدایت شده و گرمای موجود در لوله ها سبب افزایش دما و در نتیجه گرم شدن خانه می شود و خبری از رادیاتور و شوفاژ هم نیست. مهمترین مزیت این روش این است که حتی یک درصد فضا هم اشغال نمی کند ایمنی بالایی دارد و گرما را هم به صورت یکنواخت در تمام مساحت خانه پخش میکند. بزرگترین ایرادی که این سیستم دارد این است که در صورت بروز مشکل یا نشتی باید کف ساختمان به صورت کامل کنده شود و به علاوه هزینه ی اولیه ی بالایی دارد.

رادیاتور قرنیزی

عملکرد رادیاتور قرنیزی همانند سیستم گرمایش از کف است، تنها تفاوت آن در محل لوله کشی است که نیازی به کف سازی نداشته و از طریق قرنیز دیوار به آسانی نصب می شوند، ابعاد کوچکی داشته و گرمایش یکنواختی هم دارد.

شومینه برقی

علی رغم تمام معایبی که برای شومینه ها عنوان کردیم، اما شومینه ها همواره طرفداران خود را داشته اند. در این میان شومینه های برقی به دلیل عدم نیاز به سوخت چوبی و تمیزتر بودن فرآیند کار، نصب بسیار آسان، طول عمر بالا، نگهداری ساده و کنترل از راه دور می توانند انتخاب خوبی برای دوستداران این سیستم گرمایشی باشد. البته که مصرف بالای برق در شومینه های برقی موضوعی است که نمی شود از آن چشم پوشی کرد، که با تنظبم درجه حرارت مناسب و عایق بندی محیط، می توان مصرف برق شومیه برقی را کنترل کرد و هزینه آن را کاهش داد.

هر کدام از موارد فوق که معرفی کرده ایم مزایا و معایب خاص خود را دارند و به طور قطع نمی توان گفت که یکی بر دیگری برتری دارد. بلکه با انتخاب مناسب نسبت به محیط و فضایی که در اختیار داریم می توانیم این معایب را به حداقل رسانده و در مقابل باردهی دستگاه را بالا برده و حداکثر استفاده را از دستگاه ببریم.